dinsdag 8 maart 2011

verschrompeld denken

We zijn allemaal gevormd om onderdeel uit te maken van een industriele realiteit. Hiervoor is nodig dat je denkt als een lopende band. Lineair, logisch, foutloos, gemodeleerd. Prachtig allemaal. We weten ook dat we daar de wereld niet mee gaan redden. Want de wereld is helaas niet lineair, logisch, foutloos en gemodeleerd. Ook al willen velen ons dat doen geloven.

Maar wat doe je wanneer je de helft van je hersenen hebt laten verschrompelen om alleen maar te kunnen excelleren in het industriele denken. Ik bedoel, wat doe je wanneer blijkt dat er meer is dan een industriele realiteit. Dat de wereld organisch blijkt te zijn, dat er verbindingen bestaan tussen ons en de natuur. Dat ons gedrag de aarde verandert en de aarde ons. Hoe ga je daar mee om wanneer je daar geen denkcapaciteit meer voor hebt.

Kinderen hebben er geen problemen mee, die spelen met hun linker en rechter hersenen. Maar wij, mensen die al opgeleid zijn, wij zijn de Sjaak. We hebben intussen wel de verantwoordelijkheid om de aarde te redden, maar we kunnen bijna niet anders meer dan alles vanuit logica te benaderen. Bestuurders op alle niveau's hebben dezelfde handicap, we denken en handelen vanuit logica. En als je al een bestuurder hebt die iets van creativiteit laat zien, dan is er nu snel twijfel. (Do creative minds make good leaders).

Hoe we het moeten oplossen weet ik ook niet, maar het begint bij bewustwording. Bewust zijn dat we zijn gehersenspoeld door ons onderwijsmodel. Klaargestoomd voor het productief zijn in een industrie. Maar er is zoveel meer dan onze industrie. En de oplossing voor onze problemen liggen waarschijnlijk niet in dat deel van je hersenen die het probleem ook hebben veroorzaakt. (Zoals Einstein al eerder, maar dan anders, heeft gezegd).

Om een oplossing te vinden voor onze huidige problemen zullen we uit een ander vaatje moeten tappen. Een vaatje waar de meesten niet in de buurt durven te komen omdat het mogelijk onze lineaire toekomst kan verstoren. Liever vasthouden aan een zinkend schip dan de keuze te maken los te laten en te zwemmen naar een nieuwe toekomst.

Ik kan mij voorstellen dat een mogelijke oplossingsrichting voor ons kan zijn om je bewust te zijn dat je gekleurd de wereld in kijkt, maar ook dat je weer het vermogen krijgt om je positief te verbazen over de wereld om je heen. Ook om te geloven in groei van ons collectief bewustzijn. Niet wollig enzo, nee...gewoon dat we samen beseffen dat we maar 1 planeet hebben. Dat we daar allemaal een verantwoordelijkheid in hebben, om te genieten, plezier te maken, te helpen en te zorgen voor elkaar en de omgeving.

En ja, ook hier begint het allemaal weer heel klein. Bij jezelf....
(6 miljard x klein = best veel verandering)

4 opmerkingen:

  1. Roland,

    Volgens mij zou je twee zaken moeten scheiden. Allereerst jouw zeer terechte constatering dat we allemaal (in meer of mindere mate) gekleurd naar de wereld om ons heen kijken. En anderzijds de vraag of 'logisch' denken een oplossing voor onze problemen zou zijn, danwel aan de basis zou staan van het probleem.

    Met betrekking tot het eerste: ja, vrijwel (zo niet) alle problemen op aarde zijn m.i. terug te brengen tot ons geprogrammeerde denken. Maar dat is nog iets anders dan logica. Dat zijn opvattingen, axioma's, die (vaak onbewust) ons gedrag dicteren. Met logica proberen we deze axioma's te rechtvaardigen. Maar het is niet de logica die de axima's voortbrengt. Het is eerder omgekeerd. De logica is in mijn ogen onschuldig. Logica is als het ware infrastructuur. Grondstof. Of taal. Je bepaalt zelf hoe je deze gebruikt.

    Dan de vraag hoe mensen die minder lineair/logisch ingesteld zijn (creatieven bijvoorbeeld) tot betere oplossingen kunnen komen voor de mensheid. Ik vraag me dat af. Ik denk dat creativiteit ook een soort logica is. Een soort laterale logica. Ook hier is maar net het hoe je er mee omgaat. Creatieven zijn niet per definitie spiritueler of ruimdenkender dan logisch denkenden. Soms wel, soms helemaal niet. Ik denk dat je vooral ruimdenkende mensen nodig hebt. Logisch denkenden en creatief denkenden. Maar vooral: ruimdenkend. Vrij van axioma's. Voor zover mogelijk, dan.

    Paul Hissink

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ha Paul, Als ik het goed begrijp zeg jij dat er 'onder' de linker en rechter hersenhelft een andere laag aanwezig is die voeding is voor deze hersendelen: axioma's. Gisteren sprak ik met Arthur Kruisman en kwamen al snel tot de conclusie dat wanneer je de leer van de logica volgt je het idee kunt hebben dat je de realiteit volgt. Maar dat het hier juist om een schijnlogica gaat, een model, een droom.

    Ik zeg niet dat of links of rechts goed of slecht is. Wat ik geloof is dat het samenspel tussen de linker en rechter hersenhelft ons gaat helpen. Je hebt alle twee de delen nodig.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Dag Roland, sinds 2 dagen volg ik je blog en heb hier en daar al wat interessante artikelen gelezen. Veel van wat je schrijft doet mij heel erg denken aan de documantaire "zeitgeist moving forward" die gratis te bekijken is op http://www.zeitgeistmovingforward.nl/
    Hierbij wordt ook grote nadruk gelegd dat onze cultuur ziek is geworden maar er wordt hier ook een oplossing geopperd die ze in kleine mate al aan het realiseren zijn.
    Zeker een aanrader als je deze nog niet hebt gezien.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Hi Roland,

    In feite kies ik een andere invalshoek dan de vraag of je linker,- dan wel je rechterhersenhelft het meest ontwikkeld zou moeten zijn. Ik denk dat je volkomen gelijk hebt dat zowel mensen, bedrijven als samenlevingen het meest gebaat zijn bij een gezonde balans tussen beide hersenhelften (linker: rationeel. Rechter: intuïtief).

    Maar wat ik eigenlijk stel, is dat de problemen van mensen ( zowel persoonlijk als interpersoonlijk) niet zozeer terug te voeren zijn tot het onderscheid linker,- danwel rechterhersenhelft. Maar dat deze veel meer te maken hebben met de relatie tussen de amygdala en de hippocampus (nu wordt het technisch, dus ik begeef me op glas ijs :-).

    In de amygdala worden herinneringen opgeslagen die tot een directe stressreactie (trigger) moeten leiden. De hippocampus heeft juist als functie om deze stress weer te verlagen. Mijn begrip van de zaak is dat de amygdala de directe (intuitieve) trigger veroorzaakt (de rechterhersenhelft licht dan op bij hersenscans), terwijl de hippocampus een rationele verklaring probeert te geven voor deze trigger (de linkerhersenhelft licht dan op bij hersenscans). Die (rationele) verklaring van de hippocampus heeft als voornaamste doel om de stress, veroorzaakt door de amygdala, te verlagen. Hoe sneller, des te beter. Dus de eerste logische verklaring die kan worden gevonden, wordt al snel als beste gekozen. Want daarmee is het probleem beheersbaar gemaakt, en mag de stress zakken.

    De hippocampus gebruikt logica (taal) dus als instrument om verklaringen te geven voor triggers. En zo ontstaan hardnekkige denkbeelden. Axioma’s. Of paradigma’s, zo je wilt. Ze worden in ieder geval niet ter discussie gesteld. Het is volgens mij niet zo dat mensen die sterker op hun linkerhersenhelft leunen dan op hun rechterhersenhelft, hier meer last van hebben.

    Nu is de vraag natuurlijk: als je een paradigmaverschuiving nastreeft, hoe doe je dat dan? Volgens mij zul je de oplossing pas vinden als je erachter komt hoe jouw eigen paradigma in de eerste plaats is ontstaan. Je moet als het ware ontdekken dat jij een volstrekt willekeurig denkbeeld hebt ontwikkeld (het beste dat voorhanden was) en dat je vervolgens tot werkelijkheid hebt gepromoveerd. Om dat denkbeeld nooit meer ter discussie te stellen. Je bent je niet eens bewust van het feit dat het een denkbeeld is. Het is jouw werkelijkheid geworden.

    Om dat alsnog ter discussie te stellen, vereist een grote openheid van geest. En ik geloof dat die openheid van geest net zo vaak te vinden is onder de logisch denkenden als onder de intuïtief denkenden. Bovendien denk ik dat lateraal denken (evenwicht tussen beide hersenhelften) niet de sleutel tot deze oplossing is. Want zelfs als je lateraal denkt, dan denk je vaak nog steeds binnen de kaders van een bepaald paradigma.

    Paul Hissink

    BeantwoordenVerwijderen