de nieuwe verantwoordelijkheid

Spanning is altijd de basis voor nieuwe inzichten en keuzes. Ik begrijp dat dit een positieve benadering is van het begrip "spanning", maar zo zit ik nou eenmaal in elkaar. En spanningen zijn er genoeg, de financiele crisis, het verschuiven van de macht van de VS naar China, India en Brazilie, de verschillen grote tussen arm en rijk, en het opraken van onze grondstoffen. We hebben te weinig aarde's om de westerse levensstijl met elkaar vol te houden. Zoals Wijffels het zegt: "we koersen recht op de perfect storm af".

Even in perspectief. Hoelang lopen er nou mensen op deze aarde? Als je het afzet tegen de leeftijd van de aarde lopen we hier net een paar seconden rond. In die paar seconden hebben we er al een aardige puinhoop van weten te maken. Je zou kunnen zeggen dat we een zeer agressief virus zijn voor de aarde. Een puinhoop die we zelf hebben veroorzaakt. En de enige die het ook kan oplossen zijn wij zelf! Tenzij de aarde zichzelf met een heftig globaal antibiotica injecteert.

Ineens was er de mens en die heeft de aarde volledig bevolkt. De mens heeft de bijzondere eigenschap dat het zich kan aanpassen aan veranderende omstandigheden. En daarom kom je de mens ook overal op aarde tegen. De mens is intelligent maar ook zelfzuchtig. Soms meer zelfzuchtig dan intelligent en dan gaat het mis. Zoals een puber met een pistool of een veel te snelle auto. Dat is vragen op problemen. Want die hersenen zijn nog niet uitgegroeid en kunnen de bijbehorende verantwoordelijkheid nog niet aan.

En zo kijk ik nu naar de mensheid op dit moment, wij dus. We hebben de aarde 'gekregen', maar we kunnen de verantwoordelijkheid (nog) niet aan. We krijgen het niet eens voor elkaar om met elkaar te leven! Laat staan dat we in evenwicht met de natuur leven. Allemaal door zelfzuchtig gedrag. En met name door de transparantie (via internet) ontstaan nu spanningen. We gaan de zaken in context zien!. Maar door die spanning krijg je ook weer nieuwe inzichten die tot nieuwe oplossingen kunnen leiden. En volgens mij zijn we daar nu aangekomen. De spanningen in de wereld lopen alleen maar op en we kunnen niet als een puber door blijven gaan. We moeten onze verantwoordelijkheid nemen.

Voor het gemak noem ik het 'de nieuwe verantwoordelijkheid'. Het is een verantwoordelijkheid die je zelf kunt nemen, maar ook je gezin, je vrienden, je collega's, het bedrijf, de samenleving. En je kan vandaag al beginnen. Een nieuwe verantwoordelijkheid waarbij we onszelf naar een nieuwe beschaving brengen. Een beschaving waarbij we in evenwicht leven met de natuur en elkaar. En natuurlijk zullen er altijd spanningen blijven bestaan tussen mensen, groeperingen, en mensen en de natuur. Juist die spanning heb je nodig om te kunnen groeien als geheel, juist die spanning maakt ons creatief. Maar altijd vanuit de gedachte van de nieuwe verantwoordelijkheid: "leven in evenwicht met elkaar en de aarde".

De samenleving raakt in chaos, de samenleving en de aarde hebben een probleem. Nu is het tijd om onze verantwoordelijkheid te nemen en te bouwen aan een nieuwe beschaving. Begin nu, neem je eigen nieuwe verantwoordelijkheid.

Gelukkig 2012

nieuwe denkers gezocht +yellowblue

Het gaat niet goed met de wereld. Economisch gezien lopen we vast, ecologisch gezien maken we er ook een puinhoop van en we vechten elkaar nog steeds de planeet af. Dit is volgens mij voor een groot deel te wijten aan een manier van denken waarvan de oorsprong ligt rond 1900. In 1900 was onze (belevings) wereld kleiner, simpeler, hadden we voldoende grondstoffen en leefden we niet met de gedachte zuinig te moeten zijn op onze aarde. In die tijd is ons opleidingssysteem opgezet en zijn we voorbereid voor de industrie die ons honderd jaar voorspoed en geluk heeft gebracht. Maar nu is het op, nu werkt het niet meer.

Nog meer geld stoppen in oude systemen die niet meer voor je werken heeft geen zin. Je maakt het alleen maar erger. Maar mensen zijn bang, bang om het oude systeem los te laten. De meesten houden het liefst de boot vast die zinkt omdat je dan weet wat je hebt. Laat los die boot, laat los dat systeem, durf te denken, durf met nieuwe oplossingen te komen.

En dat is nou precies wat ik in 2012 wil doen. In 2012 wil ik samen met andere nieuwe denkers via internet maar ook door fysieke bijeenkomsten te organiseren nieuwe oplossingsrichtingen bedenken die energie geven. Waar we in kunnen geloven. Oplossingen die zo sterk zijn dat we ons zinkende schip los laten omdat we geloven in onze nieuwe toekomst.

Als onderliggende zienswijze wil ik het +yellowblue concept inzetten omdat het mijn overtuiging is dat we vastzitten in ons blauwe denken en maar moeilijk met creativiteit kunnen omgaan. En veel oplossingen zullen een combinatie blijken te zijn van heel gedoseerd structuur en creativiteit inzetten. En dus niet alles alleen maar vanuit een maakbare-wereld-denken (Blue) aan te vliegen. Yellow gaat over mensen, niet over machines. Toekomstige systemen zullen gebalanceerd gebruik maken van de unieke eigenschappen van machines maar ook van mensen.

Graag nodig ik jullie uit om samen met mij tot een aantal interessante onderwerpen te komen waar we het komend jaar onze tanden in kunnen zetten. Denk hierbij aan:

• de nieuwe overheid+yellowblue
• banken+yellowblue
• innovatie+yellowblue
• mobiliteit+yellowblue
• HR+yellowblue

Uiteraard kunnen het andere onderwerpen worden. Waar het mij om gaat is dat we 2012 aanpakken als jaar om veranderingen in te zetten. We gaan niet nog een jaar elkaar aanstaren en een crisis over ons heen laten komen. Voor het eerst in de mensheid zijn miljarden mensen met elkaar verbonden en kunnen dus ook een verandering teweegbrengen. Niet ongecontroleerd, maar vanuit zorg, liefde, passie en verlangen naar een nieuwe meer uitgebalanceerde wereld.

We kunnen onze toekomst niet overlaten aan regeringen en financiele grootmachten die alleen nog maar in systemen kunnen denken. In hun oplossingen (gebaseerd op oud denken) gaat het niet meer over mensen want die passen niet in de rekenmodellen. Maar juist die vergeten mensen zijn zich aan het organiseren, om alle regeringen en rekenmodellen heen. Laten we deze unieke kans aangrijpen om niet aan te sturen op een grote chaos maar met elkaar te bedenken waar we heen willen. En vanaf dat moment ons leven zo in te richten dat we samen de juiste kant op bewegen.

Het wordt tijd om de mouwen weer eens op te stropen!

Tot in 2012

de balans tussen ik en wij

Mensen hebben de vreemde gewoonte om altijd te proberen om bestaande systemen te misbruiken of er handig omheen te manouvreren. De meesten van ons zullen al hun creativiteit aanwenden om gaten in het systeem te ontdekken of te schieten. Of het nu gaat om uiteindelijk minder belasting te betalen, of om in te breken in computer systemen of om de zwaar gereguleerde omgevingen van financiele instellingen te omzeilen.

Het lijkt er zelfs op dat hoe strenger het systeem wordt ingeregeld, hoe slimmer we worden om er zo min mogelijk last van te hebben. Het is een soort competitie tussen de systeembedenkers en de mensen die er mee moeten werken. Beetje vergelijkbaar met de politie versus de criminelen. De politie loopt altijd een slagje achter op de criminelen.

Dus het nog strakker trekken van systemen werkt niet altijd het beoogde doel in de hand. En dat doel is uiteraard het verhogen van de kwaliteit door het verminderen van risico's. Het systeem geeft aan wat goed en kwaad is en wat je in welke volgorde met welke instrumenten moet doen. De perfecte maakbare wereld. Maar mensen passen daar blijkbaar van nature niet zo goed in.

Mensen zijn egoistisch. Of dat nu goed of fout is maakt even niet uit. Het is een gegeven. Mensen denken eerst aan zichzelf of aan hun gezin en daarna misschien aan het bedrijf. Daarom zullen mensen altijd kijken wat er te halen is uit het systeem. Hoe kan je het systeem zo gebruiken dat je er zelf maximaal van profiteert. Daarmee wordt het systeem gesloopt en moet het weer worden aangepast. Door de aanpassing wordt alles trager, duurder, bureaucratischer en komt het gehele systeem mogelijk in levensgevaar. Maar daar denkt de gemiddelde werknemer niet over na en zoekt na de ineenstorting van het bedrijf gewoon weer een andere baan.

Het zit dus in mensen. Maar er zitten ook andere eigenschappen in mensen die de bovengenoemde egoistische eigenschappen in een gezonde balans kunnen brengen. En dat is TROTS. Trots zijn om samen met andere ergens voor te staan. Trots zijn op je bijdrage in het bedrijf of samenleving. Trots zijn op de producten en diensten van je bedrijf. Door die trots kijk je verder dan jezelf. Door je trots zal je het systeem niet willen misbruiken omdat je ziet dat je anderen daarmee in problemen brengt.

Ik zeg dus niet dat door trots je het egoistische trekje kunt laten verdwijnen. Zeker niet, maar je brengt het wel in een gezonde balans. En ik denk dat het goed is te beseffen dat naarmate mensen meer trots zijn op hun eigen bedrijf er minder zware regelgeving nodig zal zijn en het bedrijf meer snelheid zal maken. Het is een delicaat evenwicht tussen 'ik' en 'wij', maar zeker de moeite waard om in de gaten te houden.

Ik ben trots op e-office dat wij op na 20 jaar zoeken ons Yellow&Blue-concept nu kunnen omzetten naar een nieuwe categorie diensten en producten. Hiermee kunnen wij onze huidige en toekomstige klanten unieke waardevolle oplossingen bieden die nooit eerder werden aangeboden in de markt.

Begrijp je een beetje waarom ik trots ben :-)

het begint met een idee

Wat zie je als je nu naar buiten kijkt. Hoeveel daarvan is door mensen bedacht. Hoeveel van wat je ziet is ooit begonnen met een idee? Wanneer we iets willen veranderen aan deze wereld, waar moeten we dan beginnen? Precies, niet zo moeilijk te bedenken. Maar waarom lukt het dan zo moeilijk? Omdat je onderdeel uitmaakt van de wereld die door anderen is bedacht. Je speelt daar je rol in, je hebt je verantwoordelijkheid te nemen in die wereld. Dat houdt veranderingen tegen.

Moet je dan maar alles loslaten en je als een asociaal gaan gedragen? Nee, natuurlijk niet. Alle gedachten, energie en ideen van onze (voor)ouders hebben ons hier gebracht. En het heeft veel mensen een hoop veiligheid en comfort gegeven. Niet iedereen, eens en misschien was het achteraf niet de meest duurzame manier om hier te komen. Kan je dat je (voor)ouders kwalijk nemen? Nee, zij hebben hun best gedaan met de denkwijze van toen. En die was erg wetenschappelijk/tayloriaans.

Maar wanneer wij willen dat mensen meer worden gewaardeerd voor wie ze werkelijk zijn, we de ongelijkheden op gebieden willen herstellen, we willen dat meer mensen hun verantwoordelijkheden nemen, we verstandig met onze planeet omgaan. Dan moeten wij nu zelf beginnen om daar anders over te denken. Hoe wil je het dan hebben? Wat is de wereld zoals jij die voor je ziet?, wat is de manier van leven die jij wilt?, hoe wil je werken?. Wanneer je zelf geen beeld hebt, gaan anderen voor jou bepalen wat je gaat doen.

Misschien lijkt het allemaal heel 'groot' en ingewikkeld. Maar je kan gewoon klein beginnen. Bijvoorbeeld 'welke reputatie wil je hebben', 'hoe goed wil je zijn in je werk', 'hoe belangrijk is het milieu voor mij', 'hoe wil ik in mijn relatie staan', 'wanneer ben ik blij'. Ik denk dat wanneer je iets wilt veranderen je toch echt eerst zelf een beweging moet maken en niet moet afwachten tot iets of iemand de verandering inzet. Want dan ben je mogelijk weer een speelbal geworden.

Even met de voeten op de vloer. Organisaties worden steeds virtueler, steeds meer tijd- en plaats-onafhankelijk. Dat betekent dat je steeds minder kunt terugvallen op de blauwe structuren en gebouwen van je eigen organisatie. Anders gezegd: 'je zal steeds meer je eigen problemen moeten oplossen, je verantwoordelijkheid nemen!'. Het wordt dus steeds belangrijker voor je dat je weet wat voor jou belangrijk is. Wat geef je aandacht en wat niet. Wanneer je dat vermogen niet hebt wordt je een risico voor je bedrijf omdat je geen keuzes kunt maken. Je loopt over. En je bent niet alleen een risico voor je eigen organisatie maar ook voor je eigen familie. Omdat je werk en prive niet meer kunt scheiden en geen tijd en aadacht hebt voor je geliefden.

Hoe dan ook, kijk nog eens om je heen. Is dat de wereld waar jij energie van krijgt? Als het antwoord een 'ja' is, ben je klaar. Als het antwoord een 'nee' is heb je nog een hoop te doen. Begin maar eens te bedenken hoe die wereld er voor jou uit gaat zien. Ik hoor graag van je.

Op 1 dag in twee boeken

Woensdag kwam mijn eigen boek uit en was ik op de uitreiking van het boek van Tica Peeman 'Nieuwe leiders gevonden'. Ik voel mij zeer vereerd om als nieuwe leider in haar boek te staan.

onze toekomst zit in jou

Deze week is mijn derde boek uitgekomen met de titel Yellow&Blue. Wat we in dit boek beschrijven is de conclusie van 20 jaar zoeken naar een nieuwe organisatievorm waarbij 'de kracht van mensen maximaal tot zijn recht komt. Want daar gaat het ons om, 'de kracht van mensen' in organisaties.

Omdat wij geloven dat in 'de kracht van mensen' onze toekomst schuilt. Omdat 'de kracht van mensen' ons in problemen kan brengen, maar er ook weer uit kan halen. Iedere verandering begint ergens in een hoofd van iemand. Of het nou om grote of kleine veranderingen gaat. Iedere verbetering in ons leven of samenleving moet ergens beginnen. En de kans is heel groot dat het ergens in een hoofd zal starten, bewust of onbewust.

En omdat wij geloven dat ieder levend wezen (dus ook  een organisatie) dat wil overleven zich constant moet aanpassen, geloven wij zo in de kracht van mensen. Want niets anders dan mensen hebben in een organisatie het vermogen om zich aan te passen. Hoewel dat niet altijd zo lijkt te zijn. Want veranderprogramma's zijn bij de meeste bedrijven kansloos. Waarom?

Omdat mensen zich aanpassen aan hun omgeving! Ik heb zelf mogen zien dat dezelfde ploeg mensen zich compleet anders gingen gedragen toen wij in 2002 de transitie hebben gemaakt van een structuurloze organisatie naar een organisatie met management, targets, spreadsheets, teams, functies. Dezelfde mensen nemen automatisch het gedrag over dat 'het nieuwe systeem' in zich opgesloten heeft. Mijn conclusie is dus dat wanneer je wilt dat mensen veranderen je ze of 1) uit het systeem moet halen, of 2) het (besturings)systeem waar mensen in functioneren drastisch moet veranderen. Mensen passen zich gewoon aan hun omgeving aan.

Maar er is nog een andere omgeving, een die je niet ziet. Een die misschien sterker is dan de zichtbare organisatiesystemen. Dat is namelijk ons brein. Het zelfde brein dat de huidige systemen heeft bedacht en gemaakt. Onze manier van denken bepaalt voor een groot deel ons gedrag. We passen ons aan aan de geleerde denkstructuren in onze hersenen.  Dus wanneer je je gedrag wilt veranderen helpt het om je bewust te zijn hoe je denkt. Op welke manier je eigenlijk beslissingen neemt, kijkt naar de wereld, inschat en beoordeeld. Het helpt om te beseffen dat wij allemaal opgeleid zijn om te functioneren in een Tayloriaanse wereld. Een wetenschappelijke wereld, een modellenwereld. Zo denken we, zo handelen we, zo nemen we beslissingen.

Dus wanneer je echt iets wilt veranderen hoef je niet eens om je heen te kijken. Wat je om je heen ziet is het resultaat van ons Tayloriaanse denken. Die keuzes zijn allemaal al jaren geleden genomen. Wanneer je iets wilt veranderen hoef je alleen maar bij jezelf te beginnen. Te beseffen dat je waarschijnlijk door een gekleurde (blauwe) bril naar de wereld kijkt. Waarin logica de boventoon voert.

Geef jezelf de kans om ook eens los van de logica te fantaseren. Geef jezelf eens de kans om een wereld te zien waar je energie van krijgt, waar je in durft te geloven. Laat die energie steeds verder oplopen, zover dat het vuur niet meer dooft. Wanneer je dat hebt bereikt zet je de logica pas in om vorm te geven aan je droom. Want je hebt een onlogische droom nodig om over de problemen van nu heen te stappen. En je hebt de logica nodig om nu de juiste stappen te zetten.

Daar gaat mijn nieuwe boek Yellow&Blue over.
Over een nieuwe zienswijze.

Yellow&Blue een nieuw paradigma?

Hoe kan je ervoor zorgen dat je bedrijf over vijf jaar nog bestaat? Door onderscheidend te zijn. En dat kan op vele manieren. Maar als uitersten zou je kunnen stellen dat je of voor extreem lage kosten gaat, zoals bijvoorbeeld BrandNewDay, of je gaat voor exclusief maatwerk zoals Royal Huisman (Exclusieve jachten). In ieder geval zal je , onafhankelijk van de Value Propositie, dagelijks moeten werken aan het aanscherpen van je unieke positie.

Wanneer je als organisatie dagelijks wilt kunnen werken aan het verbeteren van je Value Propositie, je markt, je marketing of de organisatie om de Value Propositie te leveren, heb je creativiteit nodig. Heb je mensen nodig die een deel van hun tijd besteden aan het verbeteren van de positie van de organisatie. Dit alles naast de dagelijkse executie van de organisatie.

Wat mij nou iedere keer weer verbaast is dat ik nog geen organisatie ben tegengekomen die in hun KPI's (Key Performance Indicators) 'gerichte creativiteit' hebben opgenomen. De gebundelde creativiteit van de organisatie noemen wij het Corporate Brain. En dit Corporate Brain geeft je het vermogen om je te kunnen blijven onderscheiden. Het Corporate Brain is je verzekering voor de toekomst. Alle nieuwe producten, diensten, verbeteringen ontstaan eerst in het Corporate Brain voordat het vorm gaat krijgen in de rest van de organisatie.

Wanneer het Corporate Brain zo belangrijk is voor de toekomst van iedere organisatie, waarom krijgt het dan zo weinig aandacht van de directie? Waarom stuurt een directie alleen op executie-indicators en niet op creativiteits-indicators. Waarom ontwikkelen de meeste organisatie het Corporate Brain niet en geeft het een focus zoals "het optimaliseren van de interne processen", of "bedenk de producten waar we over twee jaar mee op de markt komen".

Mijn boek Yellow&Blue gaat hierover. Gaat erover dat we gevangen zitten in een manier van denken die past bij de 20ste eeuw. Een oude manier van denken die gaat over processen en voorspelbaarheid. Een manier van denken waarbij iedere oplossing via de as van de logica opgelost werd. Ik noem dat de blauwe denkwereld (Blue). Maar deze blauwe denkwereld loopt op zijn eind en heeft naast veel voordelen ook de problemen van nu tot gevolg gehad.

En als we de huidige problemen willen oplossen zullen we moeten overschakelen op een nieuw denkpatroon, een nieuw paradigma. Ik noem dit nieuwe paradigma Yellow&Blue. In deze nieuwe zienswijze gaan de grootheden 'structuur' en 'creativiteit' hand in hand, hoe tegenstrijdig dit ook mag klinken. Krijgt iedere grootheid zijn eigen ruimte of beperking om maximaal bij te dragen aan het overkoepelende doel. Yellow&Blue geeft de ruimte en energie om nieuwe oplossingen te bedenken voor de problemen van nu. Yellow&Blue laat de kracht van mensen tot zijn recht komen binnen organisaties van nu.

Geef jezelf eens de kans om met Yellow&Blue te spelen in je hoofd, gewoon wanneer je in de file staat. In het begin is het best eng, zo van 'Stel dat ik de creativiteit van al onze medewerkers vanaf nu kan bundelen, waar zou ik die dan op richten? Wat zou ik daar mee kunnen bereiken? '.  Je zal zien dat er een nieuwe wereld voor je open gaat.

Ik ben benieuwd naar je bevindingen.

het verschil tussen 1 mio euro

Stel je mag nu kiezen: in 2012 krijg je of 1 miljoen euro van de Staatsloterij of je krijgt 1 miljoen euro omdat je er bloed zweet en tranen in hebt gestopt. Van welke miljoen ga je het meest genieten? Precies, de miljoen waar je heel veel voor hebt moeten laten. Waar je vreselijk hard voor hebt gewerkt, pijn hebt gevoeld, slapeloze nachten, pijn in je lijf. De miljoen waar je misschien wel in de ogen van andere te grote risico's voor hebt gelopen.

Wanneer het geld je zomaar komt aanwaaien heeft het geen enkele waarde voor je. Neem als voorbeeld  de oud professioneel voetballers die misschien iets te gemakkelijk aan hun centjes zijn gekomen. Als het zo gemakkelijk binnenkomt gaat het er net zo gemakkelijk weer uit. Het heeft namelijk geen enkele waarde voor je. En zo gaat het met heel veel dingen die zomaar op je afkomen, of waar je heel diep voor door het stof bent gegaan.

En volgens mij zijn we in Nederland op een punt bereikt dat we wel alles willen hebben, maar er eigenlijk niets of weinig meer voor willen doen. En weet je, als je het miljoen-voorbeeld doortrekt dan wordt Nederland dus zelfs niet gelukkig wanneer aan alle hebben-eisen wordt voldaan. Gewoon omdat we er niets voor hebben gedaan, omdat we geen fundamentele keuzes hebben durven te maken met de risico's die daarbij horen.

Een voorbeeldje iets dichter bij huis: afvallen. We neigen naar afvallen zonder inspanning. Gewoon een paar pillen kopen en klaar ben je. Maar ja, dan zegt dat gebakje dat voor je staat nog steeds niets. Je denkt niet, 'so.. dat wordt hard trainen morgen'! Je bent de relatie met bewegen helemaal kwijt. En ik weet echt wel dat het in ons allemaal zit om met zo min mogelijk inspanning dingen te bereiken. Maar wanneer je echt wilt afvallen zal je eerst heel hard moeten werken om daarna veel bewuster te kunnen genieten van je gebakje.

'No Pain No Gain', stond een keer op een folder van een workout-apparaat van bijna 40 jaar geleden. Pff, dacht ik toen, wat een onzin. Intussen begrijp ik dat de herinnering aan de grote inspanning die je hebt moeten doen om iets te bereiken je geluk kan vergroten. Dat door dingen te laten, je meer waardering krijgt voor de dingen om je heen, maar ook voor bijvoorbeeld mensen die ergens voor durven te gaan. Voor mensen die misschien tegen alle gedachten van nu in geloven in hun eigen wereld en heel hard werken om iets nieuws voor elkaar te krijgen.

Misschien dat deze vernieuwers uiteindelijk niet met een miljoen naar huis gaan, sterker nog die kans is waarschijnlijk heel klein. Maar ze zijn misschien wel gelukkiger dan mensen die meedrijven op het leven en de relatie kwijt zijn tussen de beloning en de inspanning. Kijk maar eens in de ogen van een Olympisch Kampioen op het moment dat hij of zij de gouden medaille omgehangen krijgt. Op dat moment kijkt hij 20 jaar terug en voelt heel even en heel intens alle opofferingen die hij heeft gedaan, alle trainingen, blessures, pijn, tegenslagen en successen. En dat maakt waarom veel van de kampioenen heel even moeten huilen.....van geluk.

domme zoutmanagers

Vanmorgen hoorde ik op de radio een interview met een zoutmanager van een grote gemeente. Hij riep 'mijn gemeente eerst'. Ofwel, hij wil geen zout delen met andere gemeenten wanneer de omstandigheden daar om vragen. "Wanneer andere gemeenten een zouttekort hebben is dat hun eigen probleem, ik heb mijn eigen verantwoordelijkheid en dat is mijn eigen gemeente". Hiermee komt het idee van een zoutloket op zijn minst onder druk te staan. Wat zegt deze manier van denken nou eigenlijk.

In ieder geval dat het blijkbaar in de gedachte van grote organisaties zit dat ze zich dit gedrag kunnen veroorloven. Dat zij zelf wel kunnen bepalen wat goed voor ze is en dat ze vooral niet hoeven te delen met anderen. Dat ze eerst voor zichzelf zorgen en misschien, als er wat over is, nadenken om iets af te staan aan de mindere goden. In het denken zit een superioriteitsgevoel opgesloten. En wat zo erg is, is dat je dat niet alleen bij de zoutmanagers van grote 'rijke' gemeente ziet. Maar ook bij grote rijke organisaties, provincies en landen. Wij eerst, en de rest heeft zich maar aan ons aan te passen.

In mijn ogen is dit een manier van denken die niet meer past in deze tijd. Maar het is wel een manier van denken die de resultante is van hoe een organisatie wordt bestuurd. Alle systemen, sturing, beloning, bonussen, waarderingen zijn gericht op macht en rijkdom. Ik eerst, dan misschien jij. En ik zorg goed voor mijzelf ten koste van anderen. Lekker belangrijk.

Vreemd eigenlijk, want machtige organisaties zijn groot geworden doordat ze geld hebben gekregen van hun omgeving. Ze hebben hun macht verworven dankzij hun omgeving. Alleen lijken veel zoutmanagers van grote organisaties dat niet meer te weten, omdat ze intern gericht zijn geworden. Alleen nog maar met hun eigen positie bezig, bezig met het halen van hun eigen scorecards. Ze zijn het contact met de buitenwereld volledig verloren. Anders kan je nooit bedenken dat het ok is dat een automobilist alleen binnen jou gemeentegrenzen veilig kan rijden. Maar zodra hij over de gemeentegrens rijdt hij de kans loopt dat hij door een ernstige slippartij zichzelf om een boom vouwt.  Maar ja, dan is het jouw verantwoordelijkheid natuurlijk niet meer. Vreemde manier van denken hoor.

Volgens mij heeft het te maken met het ontberen van gezamenlijke doelstellingen. Bijvoorbeeld: wij als gezamenlijke gemeenten zorgen ervoor dat in de winter niemand, waar ook in Nederland, door sneeuw of ijs van de weg zal glijden. En dus draagt iedere gemeente zijn steentje bij en delen we allemaal het schaarse zout. Door het uitblijven van de gezamenlijke doelstellingen krijg je vreemd geisoleerd gedrag waar jij en ik als automobilist zeker niet blij van gaan worden.

En eigenlijk is het wat Europa betreft niet anders. Zolang we niet weten waar we samen heen willen hebben 'de zoutmanagers' van alle rijke landen vrij spel en roepen: "mijn land eerst!". Dat willen we dus echt niet meer. We hebben 1 wereld, dus we zullen het met elkaar moeten oplossen en niet ieder voor zich. Die tijd is voorbij.

is creativiteit gebakken lucht?

Het begrip 'creativiteit' heeft mij altijd een positief gevoel gegeven. Ik had altijd zoiets gehad van 'creativiteit is goed'. Maar is dat wel zo? Nee, is mijn conclusie, creativiteit is niet altijd en overal positief.

Als voorbeeld noem ik dan altijd dat je niet wilt dat iemand creatief is terwijl hij werkt in de productielijn van een vliegtuigbouwer. Dat wil je echt niet. Dus op die plek, in die positie wil je iedere creativiteit uitsluiten. Reden: te groot risico! Creativiteit brengt namelijk altijd onvoorspelbaarheid met zich mee. Soms handig, maar niet als je vliegtuigen produceert.

Is die man of vrouw aan de productielijn van de vliegtuigbouwer dan ontdaan van iedere creativiteit? Nee, natuurlijk niet. Iedereen is creatief! En waarschijnlijk hebben de werknemers van de vliegtuigbouwer duizenden ideeen hoe ze de productie slimmer kunnen laten verlopen. Waar het dus om gaat is om deze gedachten wel te vangen en te gebruiken zonder daarmee de productie in gevaar te brengen. 

Mijn betoog gaat er dus over dat je heel goed moet nadenken waar je creativiteit nodig hebt. Waar je creativiteit gaat opbouwen en richten zodat je doelstellingen worden gehaald. Maar het gaat er dus ook om dat je net zo goed moet nadenken waar je creativiteit wilt uitsluiten. Gewoon omdat het te veel risico's met zich meebrengt.

Directies zouden in mijn ogen bij het maken van hun jaarplannen niet alleen moeten nadenken over hun doelen, value proposities, klanten, resources, processen, maar ook over de gezamenlijke creativiteit (corporate brain)van de organisatie. Wat doen we met die creativiteit, hoe gaan we het richten? Richten we alle kracht van het corporate brain op het verbeteren van de interne processen (operational excellence), richten we het op het bedenken van nieuwe producten en diensten (innovatie) of op het reageren op vragen van klanten die niet ingevuld kunnen worden via de bestaande processen (hoogwaardige advisering).

In mijn boek Yellow&Blue probeer ik zo goed mogelijk uit te leggen hoe creativiteit (Yellow) organisaties kan helpen om nieuwe doelstellingen te bereiken. Dat je via Yellow misschien tot hele nieuwe Value Proposities kunt komen. Maar misschien is de belangrijkste boodschap wel dat de wereld van het proces (Blue) en de wereld van de creativiteit (Yellow) elkaar juist in deze tijd heel erg nodig hebben. Maar ook dat je moet oppassen met Yellow, het is een heet en explosief mengsel dat je zo moet inzetten dat het voor je gaat werken en zich niet tegen je keert.

Creativiteit (Yellow) is de hete lucht in een luchtballon. De hete lucht gaat alleen voor je werken wanneer wanneer je het laat functioneren binnen een structuur (de ballon). Doe je dat niet, dan stroomt alle energie direct weg en kom je niet van de grond.