oorzaak recessie? dat ben je zelf!

Vandaag is het Prinsjesdag en wordt ons nog eens gemeld dat we er slecht voorstaan. Dat we een extra schuld hebben opgebouwd van bijna 40 miljard die we op korte termijn gaan inlossen. Dat zal betekenen dat er bezuinigd zal worden en dat de belastingen omhoog zullen gaan.

Onwillekeurig moet je dan toch weer denken aan hoe het allemaal zo is gekomen. Dat er met name door de financiele sector jarenlang onverantwoordelijke risico's zijn genomen en dat de top zich heeft gelaafd aan exorbitante bonussen. Ik begrijp nog steeds niet waarom deze mensen denken dat ze zo bijzonder zijn. Maar goed daar is genoeg over gezegd.

Nog interessanter is de vraag wat de bron is van het kwaad. En dat is in mijn ogen hebzucht. Niet van de bankiers, maar van ons allemaal. Iedereen was in de jaren 90 op een of andere manier op de beurs bezig, iedereen wilde een graantje meepikken tijdens de internet hype eind jaren negentig. We zetten geld neer op plekken met hoge rendementen. We willen dat onze pensioenpot heel snel sterkt stijgt.

Dus jij en ik zijn de bron van de huidige ellende. Jij wilde ook een hoger salaris, meer rente, een beter pensioen, een klappertje op de beurs. En omdat het allemaal niet op kon, hebben we de top van de bankenwereld lekker hun ding laten doen. Want we dachten eigenlijk alleen maar aan onszelf. Dat die jongens miljoenen verdienden was meer een gegeven. Zolang ik er maar beter van word.

Totdat het mis ging. Toen waren jij en ik ons geld kwijt en gingen de bankiers nog even lekker door met de bonussen. Ja, dat was niet heel handig van ze. Maar goed, de vraag is: wat is de oorzaak. En ik kan niet anders dan tot de conclusie komen dat jij en ik de oorzaak zijn. Wij hebben allemaal, via de beurs, bedrijven opgejaagd om steeds meer winsten te maken. Steeds meer aandeelhouderswaarde op te bouwen. En dan krijg je een eenzijdige wanstaltige samenleving die geen schijn van kans heeft om volwassen te worden. Een samenleving die gedoemd is om in te storten.

Dus als wij willen dat de wereld in balans komt, zullen jij en ik tevreden moeten zijn met realistische winsten van 4 a 5 procent. Bedrijven kunnen dan meer nadenken over de lange termijn, over duurzaamheid, over samenhang en innovatie. De beurs krijgt een ander karakter omdat bedrijven nooit meer dan 5 procent winst zullen maken. Alle speculatie valt weg en we kunnen ons concentreren op andere zaken.

Het einde van de recessie begint in je eigen hoofd.