Cruijff en van Gaal, Yellow&Blue?

Over twee weken (7 december) komt mijn nieuwe boek Yellow&Blue uit. Eigenlijk gaat het over de combinatie van creativiteit & structuur binnen onze samenleving, organisaties en mensen. Over speelsheid & voorspelbaarheid, in mijn woorden Yellow&Blue. Na 20 jaar e-office te hebben gebruikt als proeftuin, ben ik erachter gekomen dat je beide kleuren nodig hebt om een voorspelbare adaptieve organisatie te bouwen.

BLUE
Je hebt structuur (Blue) nodig om heel voorspelbaar efficient en foutloos te produceren. Liefst met mensen die heel goed om kunnen gaan met sterke externe structuren en management. Het resultaat is voorspelbaar en prachtig. Maar er zit een risico opgesloten in deze Blue-aanpak: "het past zich moeilijk aan veranderende omstandigheden aan". Waarom? Iedere verandering wordt door Blue als een risico gezien en om die reden direct verwijderd uit het proces.

YELLOW
Je hebt creativiteit (Yellow) nodig om unieke vraagstukken op te lossen. Liefst met mensen die zichzelf goed kunnen managen, los van externe strukturen en tijd- en plaatsonafhankelijk tot nieuwe oplossingen kunnen komen. Het resultaat is altijd uniek. Maar ook in de Yellow-aanpak is uiteraard een latent risico opgesloten: "de oplossing is uniek, daardoor duurder dan een blauwe standaard-oplossing en kan nooit de kwaliteit hebben van een blauwe oplossing". Waarom? Omdat Yellow de controle mist van blauw.

COMBINATIE
Je kan je voorstellen dat de combinatie van Yellow&Blue wel werkt. Dan heb je de voorspelbaarheid (Blue) die nodig is om voorspelbaar aan de klant te leveren wat is beloofd en je kan door slim organiseren marge maken. Tegelijkertijd kan je via Yellow, of je processen constant verbeteren (operational excellence) of de creativiteit gebruiken om unieke vraagstukken, die niet via Blue op te lossen zijn, te beantwoorden.

Hierbij is het belangrijk te beseffen dat de meesten van ons opzoek zijn naar structuur en voorspelbaarheid. Dat komt vooral door de wijze waarop wij zijn opgeleid. We besturen onze maatschappij en organisaties vanuit een blauwe (logische) denkwereld. Wanneer er dan mensen ineens niet-logische (Yellow) opmerkingen maken, dan raken we in de war. Maar in die niet-logische opmerkingen kunnen prachtige oplossingen zijn opgesloten. Oplossingen die ons allemaal verder kunnen brengen.

Wanneer ik de afgelopen week naar de situatie Cruijff en van Gaal kijk, moet ik direct aan Yellow&Blue denken. Cruijff gaat over onverwachte manieren van denken, uniek handelen, onnavolgbaar praten, prachtig voetballen. Dit doet mij (als niet voetballer) denken aan een typische Yellow-man. Van Gaal is iemand van discipline en structuur. Je ziet het helemaal aan hem, zijn postuur, zijn manier van praten, zijn handelen. Zijn manier van denken lijkt terug te voeren tot logica. (Blue).

Ik besef dat ik mij met mijn opmerkingen over Cruijff en van Gaal op een gevaarlijk gebied begeef, maar het gaat mij om het voorbeeld. Waar het mij om gaat is dat de combinatie van deze twee mannen mogelijk een perfecte Yellow&Blue combinatie is voor Ajax. Het besturen van de organisatie (Blue) en het laten spelen van een elftal (Yellow). Ze kunnen eigenlijk niet zonder elkaar. Structuur kan niet zonder speelsheid en speelsheid niet zonder structuur. Alleen moet je het niet proberen te mengen, dan gaat het mis!

Zelf mag ik mij gelukkig prijzen dat ik (ik ben zelf best Yellow) sinds 1 november dit jaar Peter van Haasteren (Blue) naast mij heb als COO. Wij besturen nu samen volgens het concept Yellow&Blue e-office. Hiermee hebben we structuur en creativiteit belegd vanaf de bestuurstafel van e-office.
Een opmerking wil ik er wel bij maken: 'het werkt alleen wanneer je hetzelfde doel hebt'!. En volgens mij hebben Cruijff en van Gaal dat ook. Dus wie weet...