laten stikken

Laatst vroeg iemand mij of we het diepste dal van de recessie al hebben gezien. Best een lastige vraag moet ik zeggen. Waar moet je dan naar kijken om te zien of het beter of slechter gaat. De beurskoers heeft geen zin want die jongens laten zich al afleiden door 1 negatief persberichtje. In mijn ogen moet je dan zoeken naar de onderstroom, de grote lijn. Maar welke is dat dan.

In iedergeval heeft het te maken met geld en vertrouwen. Geen vertrouwen is geen geld. Geen geld is geen opdrachten en dus geen werk. Geen werk is faillissementen. Daar moet de oplossing ergens liggen. Wanneer ik dan kijk naar de banken, dan zie je dat daar nu al negen maanden geen vertrouwen is onder elkaar. Dus hoge rentes om van elkaar geld te lenen. Hoge inkoop van geld betekent nog hogere rentes voor de bedrijven en consumenten die willen lenen. Die doen dat dus niet meer. Niet meer lenen betekent dat er geen projecten meer worden uitgevoerd.

Tot nu toe konden veel bedrijven nog wel redelijk omzet maken omdat er nog een hoop projecten waren die in 2008 zijn gestart of aanbesteed. Aan een project is natuurlijk een netwerk aan bedrijven gekoppeld, dat zich laat voeden door het geld dat voor dit project beschikbaar is gesteld.

Nu hebben we door de vertrouwensbreuk tussen banken onderling al 9 maanden kunnen zien dat er niets substantieels meer wordt gestart. Geen grote projecten of initiatieven. Voordat grote (ook overheidsprojecten) kunnen worden gestart zijn we maanden verder vanwege de voorwaarden en contracten. Als je zo doordenkt zullen de eerste grote projecten misschien begin volgend jaar (2010) kunnen starten. Dat betekent dat vanaf nu hele kentens van bedrijven in de problemen zullen komen omdat hun 2008-projecten worden afgerond zonder zicht op nieuw werk tot ergens begin 2010.

Mijn conclusie is dat de economie gedurende negen maanden geen zuurstof (geld) meer heeft gekregen van de banken en daardoor heel ziek is. Het is de vraag of diezelfde economie dit gaat overleven. Ik verwacht dat er een nieuwe economie opstaat die minder zuurstof (geld) gebruikt om gezond te blijven. Maar dat gaat wel even pijn doen.